Önde gelen düşünce kuruluşlarından Atlantic Council de, bu ivmenin ardındaki rüzgarı bir raporla irdeledi. İşte o rapordan önemli notlar.
ABD merkezli düşünce kuruluşu Atlantic Council’de İlayda Nijhar imzasıyla yayımlanan rapor, I?ngiltere’nin Avrupa Birlig?i’nden (AB) ayrılmasının, ülkenin dünyanın geri kalanıyla etkiles?imini deg?is?tirdiğini, pek çok açıdansa Türkiye ile ikili ilis?kilerin, özellikle de Ankara ile ticari ve ekonomik is?birlig?inin derinles?tirilmesinde hızlandırıcı bir is?lev gördüğü tezini savunuyor.
Rapora göre, I?ngiltere, Brexit sonrası ticari ilis?kilerini çes?itlendirmek için yeni fırsatlar ararken, Türkiye’yi ilgi duyulan bir pazar ve ayrılmaz bir ortak olarak kabul etti. Son olarak, Cumhurbas?kanı Recep Tayyip Erdog?an’ın Mayıs ayında yeniden seçilmesinin ardından I?ngiltere Bas?bakanı Rishi Sunak, Twitter’da I?ngiltere ile Türkiye arasındaki “ticareti büyütmekten NATO müttefikleri olarak güvenlik tehditleriyle mücadele etmeye kadar güçlü is?birlig?ini sürdürmeyi sabırsızlıkla bekledig?ini” yazdı. Nijhar’a göre bu tweet ilişkilerin daha da derinleşeceğinin işaret fişeğiydi.
SADECE TİCARET DEĞİL GÖÇ VE SAVUNMA DA VAR
Raporda her iki ülkenin de mevcut I?ngiltere-Türkiye Serbest Ticaret Anlas?ması’nı yeniden müzakere etmek için görüs?melere bas?lamak da dahil olmak üzere ortaklıklarını daha da güçlendirmeye karar verdiğinin altı çizildi. Uzmanlara göre, güçlenen bu ortaklık, I?ngiltere hükümetinin 2010 yılında ana hatlarını çizdig?i stratejik ortaklıg?a dayanan yatırım, göç politikası ve savunma is?birlig?i gibi ticaretin dıs?ında birçok alana da yayılabilir.
TÜRKİYE HEDEF PAZAR
Rapora göre, I?ngiltere, özellikle AB dıs?ında ticari ortaklıklarını çes?itlendirme stratejisinin bir parçası olarak Türkiye’yi hedef pazar olarak belirledi. Brexit’in ardından Türkiye ve I?ngiltere, 1 Ocak 2021’de yürürlüg?e giren bir serbest ticaret anlas?ması imzaladı. Anlas?ma, (AB- Türkiye Gümrük Birlig?i’nin yerine geçen) tercihli ticari ilis?kileri sürdürmenin yanı sıra gelecekteki ikili ticari ilis?kileri gelis?tirmeyi amaçlıyordu. Zaman içinde I?ngiltere-Türkiye ticareti büyüdü ve Mart 2022 ile Mart 2023 arasında toplam 23,8 milyar pounda (yaklas?ık 800 milyar TL) ulas?tı; bu, önceki yıla göre yüzde 20’den fazla artıs? anlamına geliyor.
Mevcut anlas?manın yeniden müzakere edilmesine ilis?kin 18 Temmuz’da açıklanan karar, I?ngiltere’nin özellikle hizmetler ve dijital ticaret alanında Türkiye pazarında yerini genis?letme düs?üncesinin ardından geldi. Uzmanlara göre, ticaret engellerini ve gümrük vergilerini azaltan güncellenmis? bir anlas?ma üzerinde uzlas?ıya varılması halinde, bu, I?ngiltere ile Türkiye arasındaki ekonomik bag?ları ve daha genis? anlamda is?birlig?ini daha da derinles?tirebilir.
JEOPOLİTİK DERİNLİK
Raporda, I?ngiltere ve Türkiye’nin artan ticari ilis?kilerin yanı sıra jeopolitik is?birliklerini de artırdığına vurgu yapıldı. ‘’Her iki ülke de çes?itli diplomatik alanlarda is?birlig?i yaptı ve terörle mücadele çabalarının yanı sıra, özellikle Irak ve Suriye ile ilgili olmak üzere bölgesel istikrarla ilgili konularda diyalog kurdu’’ sözlerine yer verildi. Ve şu ifadeler kullanıldı: ‘’Suriye’deki çatıs?ma nedeniyle ortaya çıkan mülteci krizi, mülteci sayıları yüksek olan her iki ülkeyi de önemli ölçüde etkiledi. Ankara ve Londra, bu sorunları yönetmek ve ele almak ve iç güvenlik kaygıları, ulusal kaynaklar üzerindeki baskılar ve sosyal entegrasyon zorlukları gibi krizle ilis?kili riskleri hafifletmenin yollarını bulmak amacıyla bir araya geldi. Suriye bag?lamının ötesindeki göç, özellikle kaçakçılık ve yasa dıs?ı göç, I?ngiltere’nin AB’den çıkmasından bu yana öncelikli bir alan haline geldi ve bu da 2023 Yasa Dıs?ı Göç Yasası’nın kabul edilmesini sag?ladı. Dünyanın en büyük mülteci nüfusuna ev sahiplig?i yapan Türkiye, I?ngiltere’nin göçle ilgili kaygılarının yönetilmesinde stratejik bir ortak oldu.’’
İNGİLİZ YATIRIMI MERSİN, ADANA, OSMANİYE VE GAZİANTEP’İ BİRBİRİNE BAĞLAYACAK
Raporda İngiltere’nin Türkiye’de çeşitlenen yatırımları da örneklendirildi. Örneğin Temmuz ayının bas?larında I?ngiltere hükümeti, Türkiye’de birkaç büyük s?ehri daha düs?ük karbonlu bir rotayla birbirine bag?lamak üzere tasarlanan yeni bir yüksek hızlı elektrikli demiryolu için 680 milyon sterlin tutarında (yaklas?ık 23 milyar TL) kredi garantisini destekleyeceg?ini duyurdu. Bu plan Mersin, Adana, Osmaniye ve Gaziantep’i birbirine bag?layacak. Adana, Osmaniye ve Gaziantep, bu yılın bas?larında meydana gelen depremlerden önemli ölçüde etkilenmis?ti.
SAVUNMA İŞBİRLİĞİ
Atlantic Council’e göre, savunma is?birlig?i aynı zamanda I?ngiltere-Türkiye ikili ilis?kilerinin derinles?mesine de katkıda bulundu. Raporda şu ifadelere yer verildi: ‘’I?ki ortak, eg?itim ve kapasite gelis?tirme çabaları, ortak askeri operasyonlar ve savunmayla ilgili ticaret ve teknoloji alıs?veris?inde bulundu. Son yıllarda I?ngiliz savunma sanayii yetkilileri Türk mevkidas?larıyla çes?itli anlas?malar imzaladı. Türkiye birkaç yıldır I?n giltere’den silah ithal ediyor (Suriye’deki Türk askerî faaliyetleri nedeniyle 2019 sonlarında Türkiye’ye silah satıs?ına yönelik yeni ihracat lisanslarının kısa sürelig?ine durdurulmasının ardından, ihracat lisansı 2021’de yeniden bas?ladı).’’
patronlardunyasi.com
