Ayşegül Serisi ve Çocuk Kitaplarında Toplumsal Cinsiyet Eşitliği

Ayşegül Serisi üzerine yapılan araştırmada ilginç detaylar ortaya çıktı. Martine adıyla başlayan ve Türkiye’de Ayşegül olarak bilinen bu çocuk kitapları serisinin tarihçesi incelendi. 1954 yılında Belçika’da Fransızca olarak yayımlanan ilk kitap, yazar Gilbert Delahaye tarafından kaleme alınmış ve Marcel Marlier tarafından görselleştirilmiştir. Türkiye’de ise 1965 yılında yayınlanmaya başlayan serinin ilk kitapları arasında Ayşegül Okulda, Ayşegül Sirk Cambazı, Ayşegül Seyahatte ve Ayşegül Hayvanat Bahçesinde gibi başlıklar yer almaktadır. Toplamda 46 kitaba ulaşan serinin yazarlığı, Gilbert Delahaye’nin vefatının ardından Marcel Marlier’in oğlu Jean Louis tarafından devam ettirilmiştir. Türkiye’de ise Sümer Yeni Sümer, Alpagut, Aksoy, Marsık ve Yapı Kredi Yayınları tarafından farklı basımlar gerçekleştirilmiştir. Şu anda en güncel versiyonunun Yapı Kredi Yayıncılık tarafından basıldığı belirtilmiştir.

Çocuk Kitaplarında Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Tartışması

Araştırmada Ayşegül Serisi içerisinde yer alan çocuk kitaplarının cinsiyet dağılımı incelenmiş ve ilginç sonuçlar elde edilmiştir. Toplamda 60 kitap incelenmiş ve kitaplardaki karakterlerin cinsiyet dağılımları üzerinde durulmuştur. Bu incelemeye göre, kitapların büyük çoğunluğunda farklı cinsiyetlere ait karakterlere eşit şekilde yer verilmiştir. Ancak bazı kitaplarda cinsiyet dağılımında eşitsizlikler tespit edilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, kitapların genel olarak cinsiyet eşitliğini destekleyici bir yaklaşım benimsediği ve okunmalarının faydalı olabileceği belirtilmiştir.

Kitaplardaki Görsellerin Analizi

Araştırmada kitaplardaki görsellere yönelik yapılan analizde dikkat çeken bazı noktalar şunlardır:

• Bir baba figürünün çocuklarıyla ilgilenmesi ve farklı cinsiyetlere ait çocuk figürlerinin mutfakta iş bölümü yapması gibi toplumsal cinsiyet eşitliğine dair örneklerin yer aldığı görseller bulunmaktadır.
• Kız çocuklarının bilimsel çalışmalar yapması ve arkadaşlarına ders anlatması gibi örneklerle kadınların bilişsel yeteneklerinin vurgulandığı görsellere yer verilmiştir.
• Toplumsal cinsiyet normlarına meydan okuyan durumlar ele alınırken, kız çocuklarının da erkek çocukları gibi futbol oynaması gibi örneklerin sergilendiği görülmektedir.

Bu analizler ışığında Ayşegül Serisi kitaplarının cinsiyet eşitliği farkındalığını geliştirmek adına önemli bir kaynak olabileceği sonucuna varılmıştır.